مسافر، برج، کرم

ما انسان ها می کوشیم حقایق جهان را با خواندن و نوشتن کشف کنیم، پس عجیب نیست که در بیشتر جوامع انسانی، استعاره ای یکسان برای بیان رابطه انسان با جهان وجود داشته است: جهان همچون کتابی است که باید خوانده شود. اما این استعاره در هر جامعه ای با استعاره های دیگری نیز مرتبط شده است.

آلبرتو منگوئل، پژوهشگر برجسته ادبیات و رمان نویس آرژانتینی در این کتاب سه استعاره اصلی تاریخ خواندن را بررسی می کند:

• خواننده به مثابه مسافری که صفحات کتاب؛
• جهان را در پی آگاهی و روشنگری می جوید؛
• خواننده به منزله ساکن متکبر برج عاج و خواننده همچون خوره بی خرد کتاب ها.

بخشی از متن کتاب مسافر، برج، کرم

نسل های مختلف خوانندگان این حماسه، از جمله نسل ما دست کم در یک ویژگی عجیب اثر مشترک اند: داستان از همان آغاز به خوانندگان می گوید گیل گمش شاه مدت ها قبل، سفر این جهانی اش را به پایان رسانده و شاعر بسیار پیش از این، شرح وقایع را نوشته است.

با این حال خواننده تازه حرکت کرده ولی این مزیت - یا عیب - را دارد که می داند راه چیست و مقصد کجاست. متن، مکان هایی را که باید پیموده شوند خلق کرده و فاصله واقعی میان مکان ها و مشتقات سفر را از میان برداشته است.

برخی نوشته های پیش از 1800 ق.م، صراحتا به این موضوع اشاره کرده اند که فن کلمات، خواننده و نویسنده را به هم نزدیک می کند؛ از این رو خواندن و نوشتن، به نوعی وسیله انتقال در مکان بدل شد و...

درباره نویسنده کتاب مسافر، برج، کرم

آلبرتو مانگوئل دوران کودکی خود را به دلیل اینکه پدرش سفیر بود، در اسرائیل سپری کرد. در دوران نوجوانی در یک کتاب فروشی کار می کرد که این امر سبب شد تا با خورخه لوئیس بورخس آشنا گردد. روزی بورخس به این کتاب فروشی رفت و با مشاهده علاقه زیادی که آلبرتو به کتاب داشت، از او خواست که به دیدارش برود. از آنجایی که وی نابینا بود به آلبرتو پیشنهاد کرد که برایش کتاب بخواند. به این ترتیب مانگوئل به مدت 4 سال به کتاب خوانی برای بورخس مشغول شد.

وی در سال 1982 برای روزنامه های گلاب اند میل، واشینگتن پست و نیویورک تایمز به نوشتن مقاله مشغول شد؛ همچنین دوره های مختلفی در مورد ادبیات و کتاب در دانشگاه های مختلف جهان نیز برگزار نموده است.

تا آنجا که می دانیم ما تنها موجوداتی هستیم که تصور می کنیم جهان از داستان ساخته شده است. تلقی ما از هویت ادراکی مان و هویت جهان اطرافمان، به دلیل آگاهی از هستی مان که منتج از نحوه رشد زیست شناختی مان است، چنان است که گویی باید از طریق کلمات رمزگشایی شوند؛ گویی همه چیز عالم رمزی است که باید آن را فراگرفته و دریابیم.

جوامع انسانی بر این فرض استوارند که ما تا اندازه ای، می توانیم دنیایی را که در آن زندگی می کنیم بشناسیم. برای شناخت جهان یا برای تلاش و شناخت جهان، تبدیل تجربه به زبان کافی نیست.

زبان نمی تواند به کنه تجربه ما راه یابد؛ زبان نمادهایی ناقص و دو پهلو را در قالب رمزهای ظاهرا مشترک و قراردادی از فردی به فرد دیگر منتقل می کند؛ نمادهایی که متکی بر هوشمندی گوینده یا نویسنده در انتخاب کلمات و ذکاوت خلاقه شنوندگان یا خوانندگان است.

زبان برای افزایش احتمال فهم متقابل و ایجاد فضای وسیع تر معنا به استعاره پناه می برد که در نهایت، اقرار به شکست آن در برقراری ارتباط مستقیم تلقی می گردد.