تحولات تکنولوژی و آینده توسعه در ایران

در کتاب تحولات تکنولوژی و آینده توسعه در ایران اثر فرشاد مومنی و سعید نایب نشر نهادگرا تلاش شده تا مخاطب به واقعیت های اقتصاد ایران نزدیک شود.

برای بررسی تحولات آینده به این موضوع پرداخته شده که لازمه درک نا اطمینانی های آینده، بهره برداری از یک دستگاه نظری می باشد که به عنوان یک پایه اطلاعاتی، جایی برای عدم قطعیت ها در آن وجود داشته باشد.

همچنین این کتاب به مفهوم و جایگاه فناوری در تحولات جوامع پرداخته و با نشان دادن ابعاد آن، به این موضوع اشاره شده که فناوری در دستگاه نظری نهادگرایی جدید، به عنوان یک پایه اطلاعاتی وارد شده و از اهمیت بالایی در تببین پدیده های اجتماعی برخوردار است؛ این در حالی است که در برخی دستگاه های نظری جایی برای آن وجود ندارد.

گزیده ای از متن کتاب تحولات تکنولوژی و آینده توسعه در ایران

فناوری معادل فارسی واژه تکنولوژی است که در اصل متشکل از دو واژه یونانی تخنه و لوگوس است. تخنه به معنای مهارت و هنر بوده و لوگوس به نوع خاصی از شناخت منطقی گفته می شود. بر این اساس، تکنولوژی به نوعی شناخت مبتنی بر مهارت و هنر اطلاق می گردد.

این جا توجه به الزامات شناخت مبتنی بر مهارت و هنر ضروری است؛ هر دوی این شناخت ها، تحت تاثیر تعداد تکرار فعل مورد بحث است. به عبارت دیگر هر چه تعداد تکرار بیشتر گردد، شناخت بیشتری نیز حاصل خواهد شد. در این چارچوب، فناوری در زمره دانش های ضمنی، دسته بندی می شود.

امروزه در حوزه ادبیات مربوط به فناوری، تعاریف متعددی وجود دارد. در این میان سه تعریف را مورد اشاره قرار می دهیم تا با جمع بندی از آن ها، به مفهوم معینی از  فناوری دست یابیم.

• فرهنگ لاروس

فناوری، ابزارها، شیوه ها و روش های مورد استفاده در حوزه های مختلف صنعت است.

• یونسکو

فناوری، دانش و مهارت لازم برای تولید کالا و خدمات است که این امر حاصل قدرت و شناخت انسان و ترکیب عوامل موجود در طبیعت است.

• نواز شریف

فناوری محصولی ساخته دست بشر، متکی بر شناخت و آگاهی، مبتنی بر تحقیق و توسعه و قابل داد و ستد در بازار است.

در تعاریف فوق، این نکته بسیار اهمیت دارد که فناوری، مهارت است و در شناخت های مبتنی بر مهارت، تکرار بسیار اهمیت دارد و این که فناوری در زمره دانش های ضمنی است.

دانش ضمنی به آن دسته از دانش ها اطلاق می شود که به سهولت قابل انتقال نیست و در حین کار، کسب می شود و بنا بر ویژگی مهارتی و ضمنی بودن آن، فناوری ماهیتی انباشتی دارد.

همچنین فناوری فرآیندی جمعی است که از مرحله درون بنگاهی تا مرحله بازار را شامل می شود. فناوری که امکان بازاری شدن نداشته باشد، ناتوان است.

در واقع فناوری تحت تاثیر عملکرد ارکان مختلف یک نظام اقتصادی، از دانشگاه و بنگاه تا نهادهای بازاری و دولت است و از این منظر یک فرآیند جمعی است و...

در مورد نویسنده کتاب تحولات تکنولوژی و آینده توسعه در ایران

فرشاد مؤمنی متولد 2 خرداد 1334 و عضو شورای دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران می باشد. او از کارشناسان و صاحب نظران اقتصاد توسعه بوده و ریاست موسسه مطالعات دین و اقتصاد را بر عهده دارد.

نزدیک به یک قرن پیش برتواند دو ژوونل، فیلسوف و آینده شناس بزرگ فرانسوی این ایده را مطرح کرد که شناخت آینده، کلید اصلی تمدن سازی است و تنها جوامعی قادر به ساختن تمدن خواهند بود که بتوانند از امروز خود فاصله گرفته و افق های آینده را در تسخیر معرفت علمی خود قرار بدهند.

شتاب تاریخ و سرعت بی سابقه تحولات علمی- فنی دائما بر پیچیدگی های جهان امروز می افزاید و این پیچیدگی های فزاینده، دائما در حال فرسایش اعتبار معرفت ها و تحلیل های مبتنی بر مقیاس ها هستند و به این ترتیب، خودشناسی در عصر شتاب تاریخ، نسبت به هر دوره تاریخی دیگر از ضرورت و اهمیت بیشتری برخوردار شده است.

در این کتاب برخی از روندها در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته که از الزامات شناسایی بهتر مسیر آینده است. همچنین تلاش شده با توجه به روندهای کنونی جهان، تصویری از مهم ترین متغیرهایی که نقش اساسی در آینده خواهند داشت، ارائه و زمینه برای تبیین مؤلفه های اساسی پیش بینی کننده آینده اقتصاد ایران فراهم شود.